نقش مهندسی عمران در اجرای سازه‌های فولادی

زیربنای ناپیدای یک اسکلت فلزی

در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی که بر مبنای سیستم سازه‌ای فولادی طراحی می‌شوند، تمرکز عمومی بر روی مراحل نصب اسکلت فلزی، جوشکاری، یا حمل قطعات سنگین است. با این حال، تجربه نشان داده است که پیش از آن‌که نخستین ستون فولادی در جای خود قرار گیرد، زیرساختی فنی، دقیق و مهندسی‌شده به‌نام مهندسی عمران (Civil Engineering) بستر لازم برای استقرار و پایداری سازه را فراهم کرده است.

پروژه فولاد فراب ساخت شرکت سازور سازه آذرستان به مدیریت مهندس افشین نجفی

نقش مهندسی عمران در پروژه‌های فولادی، عمدتاً در مرحله پیش‌ساخت و آماده‌سازی سایت تعریف می‌شود. از تسطیح و اصلاح زمین گرفته تا طراحی و اجرای فونداسیون، همگی در این حوزه قرار می‌گیرند. نکته‌ای که گاه از دید برخی کارفرمایان پنهان می‌ماند، وابستگی کامل پایداری سازه به دقت اجرای زیرساخت‌های عمرانی است.

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در این میان، کاشت دقیق بولت‌های صفحه ستون (Base Plate Anchors) است. در صورت عدم تطابق محل این بولت‌ها با پلان اجرایی، فرآیند نصب ستون‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شود که جبران آن، هزینه‌بر و زمان‌گیر خواهد بود. این مرحله، هم‌ارز با تنظیم پایه در سازه‌ای چند طبقه است؛ هر انحراف کوچک در ابتدا، در ارتفاع‌های بالا به خطاهای بزرگ تبدیل می‌شود.

از سوی دیگر، طراحی مناسب سیستم زهکشی، تثبیت بستر خاک، محافظت از فونداسیون در برابر رطوبت، و در برخی موارد اجرای دیوار حائل یا رمپ‌های دسترسی، همگی بخشی از مسئولیت‌های سیویل محسوب می‌شوند. بدون این اقدامات، اسکلت فلزی هرچند دقیق و صنعتی، بر بستری ناپایدار قرار خواهد گرفت.

در یک جمع‌بندی مهندسی، می‌توان گفت: هر سازه فولادی موفق، نه‌تنها بر پایه‌ی محاسبات سازه‌ای، بلکه بر شالوده‌ای از مهندسی عمران دقیق بنا شده است. اگرچه سازه دیده می‌شود و سیویل نه، اما کیفیت نهایی محصول، همواره وابسته به آن چیزی است که در زیر سطح زمین انجام شده است.