صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از ستون‌های مهم اقتصاد کشور، در عرصه‌هایی چون ساخت‌وساز، توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل صادرات غیرنفتی نقش حیاتی دارد. با وجود چالش‌های متعددی مانند مدیریت بحران انرژی، مشکلات زیرساختی، تحریم‌ها و نوسانات ارزی، آمار تولید محصولات زنجیره آهن و فولاد در سال ۱۴۰۳ نشان‌دهنده روندی پرچالش اما پایدار است. در این مقاله، ضمن بررسی دقیق تولید بخش‌های مختلف این زنجیره در سال ۱۴۰۳، چشم‌اندازی برای سال ۱۴۰۴ ارائه می‌کنیم.

۱. تولید کنسانتره سنگ آهن

براساس گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تولید کنسانتره در سال ۱۴۰۳ با رشد قابل توجهی همراه بود و روندی افزایشی داشت .این بخش بهترین عملکرد رشد را در زنجیره فولاد نشان داد.
پیش‌بینی ۱۴۰۴: انتظار می‌رود تولید کنسانتره با بهبود مدیریت بحران انرژی و رفع مشکلات لجستیکی، رشد ۵ تا ۷ درصدی داشته باشد، به حدود ۵۷–۵۸ میلیون تن.

۲. تولید گندله

در سال ۱۴۰۳، تولید گندله سنگ‌آهن با رشد ملایم حدود ۰.۵ تا ۵ درصد نسبت به سال قبل همراه بود.
پیش‌بینی ۱۴۰۴: کارشناسان وزارت صمت بر این باورند که با تأمین مکفی گندله و انرژی پایدار، تولید این بخش به حدود ۴۷–۴۸ میلیون تن می‌رسد.

۳. تولید آهن اسفنجی (DRI)

میزان تولید آهن اسفنجی در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۳.۶۶ میلیون تن بود، یعنی رشد ۰.۸ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ ایمنا. علیرغم تقویت کمی این بخش، محدودیت در انرژی زیرساختی ظرفیت تولید واقعی را محدود کرده است.
پیش‌بینی ۱۴۰۴: اگر مشکلات تامین انرژی کاهش یابند، تولید می‌تواند به ۳۷–۳۸ میلیون تن برسد.

۴. تولید فولاد میانی (بیلت، بلوم و اسلب)

تولید فولاد میانی در سال ۱۴۰۳ با کاهش قابل توجهی مواجه شد: تولید کل آن به ۳۰.۲ میلیون تن کاهش یافته (+۵.۷٪ افت نسبت به ۱۴۰۲)

• اسلب با کاهش تولید مواجه شد، در حالیکه بیلت و بلوم نیز افت داشت.

پیش‌بینی ۱۴۰۴: با تکمیل زیرساخت‌های انرژی، امکان بهبود جزئی وجود دارد، اما بازگشت کامل به پیک تولید منوط به حل چالش‌های زیرساختی است.

۵. تولید شمش فولادی

در ۱۲ ماهه ۱۴۰۳، میزان تولید شمش (بیلت، بلوم، اسلب) حدود ۱۹ میلیون تن بود، با افت ۵.۷ درصدی نسبت به ۱۴۰۲ 
پیش‌بینی ۱۴۰۴: اگر ظرفیت‌های جدید فعال شوند و بحران انرژی کنترل گردد، تولید شمش می‌تواند با رشد ۳–۵ درصدی به حدود ۲۰–۲۰.۵ میلیون تن برسد.

۶. تولید محصولات نوردشده نهایی (میلگرد، تیرآهن، ورق‌های گرم، سرد و پوشش‌دار)

• میلگرد: در سه‌ماهه اول ۱۴۰۳ کاهش ۴.۹ درصدی نسبت به پارسال داشت .

• تیرآهن: افزایش ۱.۷ تا ۸.۸ درصدی در سال ۱۴۰۳ تجربه کرد.

• ورق گرم: رشد ۵٫۳ تا ۶٫۹ درصد در ۱۴۰۳ ثبت شد.

• ورق سرد: رشد ملایمی (نزدیک به ۰.۸٪) داشت .

• ورق پوشش‌دار: در سه‌ماهه اول و کل سال، افزایش ۱.۸٪ تا ثابت (نوسان اندک) داشت.

پیش‌بینی ۱۴۰۴: با ارتقای کیفیت فولاد میانی و تأمین انرژی، پیشرفت قابل‌توجهی در ورق پوشش‌دار، سرد و گرم، به‌ویژه برای پروژه‌های عمرانی مانند ساخت سوله‌ها و پل‌ها ایجاد خواهد شد.

۷. سهم بیلت و بلوم، اسلب و فولاد میانی

• تولید بیلت و بلوم کاهش داشت؛ اسلب نیز کاهش شدیدی را تجربه کرد.

• سهم فولاد میانی از کل محصولات کاهش یافت، بخشی از دلایل این کاهش، محدودیت زیرساختی و مدیریت بحران انرژی بود .

۸. مسائل مقطعی: مدیریت بحران و مشکلات زیرساختی

محدودیت در برق و گاز همچنان مهم‌ترین ‌چالش تولید است؛ قطعی همزمان برق و گاز در تابستان و زمستان ۱۴۰۳ باعث از دست رفتن حدود ۲۰–۳۰٪ ظرفیت تولید شد. مدیریت بحران انرژی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های برق و گاز، شرط مهم تحقق برنامه‌های ۱۴۰۴ است.

 جمع‌بندی آمار و پیش‌بینی:

با اعمال هدف‌گذاری‌های دقیق تولید و تقویت مدیریت بحران، صنعت فولاد ایران می‌تواند مسیر رشد را باز یابد. تمرکز بر مشکلات زیرساختی، ارتقای تامین انرژی و حفظ سهم بازار محصولات نهایی — به‌ویژه ورق پوشش‌دار، میلگرد و تیرآهن — می‌تواند فرآیند توسعه زیرساخت‌های کشور را سریع‌تر و پایدارتر پیش ببرد.

در این میان، شرکت سازور سازه آذرستان با حضور فعال در پروژه‌هایی مانند ساخت استراکچر فلزی سوله‌های صنعتی پروژه فولاد سپید فرآب کاشان، نه‌تنها به تحقق اهداف توسعه‌ای کشور کمک کرده، بلکه نشان داده است که چگونه مشارکت بخش خصوصی در حوزه استراکچرهای فولادی می‌تواند در کنار رشد آماری، کیفیت و کارایی را نیز در پروژه‌های عمرانی و صنعتی ارتقا دهد.

با تداوم این روند و حمایت از شرکت‌های فعال در این زنجیره، تحقق پیش‌بینی‌های مثبت برای سال ۱۴۰۴ در دسترس خواهد بود.